98. rocznica bitwy białostockiej 1920 roku
W niedzielę 19.08.2018 roku w Białymstoku na placu NZS odbyła się rekonstrukcja bitwy białostockiej z 1920. W inscenizacji nawiązującej do tych wydarzeń, wzięło udział ok. 120 rekonstruktorów, trzy pojazdy opancerzone, konie, armaty i mnóstwo efektów pirotechnicznych.
Pierwsza taka rekonstrukcja w centrum Białegostoku miała miejsce przed rokiem.
Bitwa stoczona 22 sierpnia 1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej pomiędzy 1 Pułkiem Piechoty Legionów i wycofującymi się spod Warszawy resztkami rosyjskiej 16 Armii oraz towarzyszącymi im oddziałami 3 Armii nazywana jest przez historyków „największą bitwą w dziejach Białegostoku”.
Jak opisują historycy, wielkie zwycięstwo zostało odniesione garstką żołnierzy, którzy przez kilkanaście godzin krwawych walk ulicznych skutecznie powstrzymywali odwrót na Wschód znacznie liczniejszych wojsk przeciwnika. W swoich wspomnieniach Józef Piłsudski bitwę o Białystok określił mianem „zupełnej klęski” 16. armii sowieckiej. Dziś historycy traktują ją jako jeden z ostatnich akordów polskiej kontrofensywy znad Wieprza.
Strona polska miała 32 zabitych i 200 rannych, bolszewicy – około 600 zabitych i rannych, 8 tys. żołnierzy agresora dostało się do niewoli. Wojska polskie zdobyły trzy pociągi, samolot, 22 działa i 124 karabiny maszynowe.
Walki z 22 sierpnia 1920 roku upamiętnione są w kilku miejscach Białegostoku. W centrum jest ulica nosząca imię majora Józefa Marjańskiego, dowódcy batalionu, którego żołnierze wzięli na siebie główne walki o miasto. Marjański poległ na ulicy Warszawskiej.