Wśród uhonorowanych znalazły się osoby, które w latach 80. XX wieku aktywnie działały w strukturach Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Śląsku i w Zagłębiu. – (…) Ta walka, zmaganie o Polskę wolną, niepodległą, tutaj się nie kończy. Nie kończy się nawet wtedy, gdy ona jest, nawet dzisiaj – mówił podczas swojego wystąpienia prezes IPN dr Jarosław Szarek, zwracając się do wyróżnionych. - (…) Pokolenie „Solidarności”, bo tak często przecież nazywano NZS, że to jest ta studencka „Solidarność”, jest nam niezwykle potrzebne – dodał.

Krzyżem Wolności i Solidarności odznaczeni zostali: Magdalena Bartkiewicz-Podgórska, Sławomir Czyż, Adam Gorszanów, Tomasz Górski, Jędrzej Jędrych, Jan Jurkiewicz, Jarosław Karkosz, Piotr Kos, Paweł Kozłowski, Jędrzej Lipski, Zenon Lis, Marek Łukomski, Marian Majcher, Wojciech Niedźwiedź, Mariusz Siembiga, Dorota Sochiera, Sławomir Sowa, Witold Trólka, Krzysztof Walasek, Piotr Wiesiołek, Krzysztof Wojciechowski i Maciej Wojciechowski. Pośmiertnie odznaczono Tomasza Iwickiego oraz Sławomira Skrzypka.

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Źródłem uchwalenia Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP.