Lubelski Urząd Wojewódzki oraz Lubelskie Środowisko 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej zorganizowały Galę Partyzancką z okazji pobytu i walk 27. WDP AK na Lubelszczyźnie. Uroczystość odbyła się w gmachu Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie. Uczestniczył w niej wicewojewoda lubelski Bolesław Gzik.

Galę rozpoczął wykład historyczny dra Piotra Gawryszczaka, historyka, radnego Miasta Lublin, który przybliżył uczestnikom historię powstania, walk i losów 27. WDP AK na Lubelszczyźnie.
 
Podczas spotkania wicewojewoda lubelski wręczył odznaczenia państwowe nadane przez szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Józefa Kasprzyka dla osób zasłużonych w kultywowaniu pamięci  o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej i upowszechnianiu wiedzy o historii walk niepodległościowych oraz krzewieniu postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie. Medalami „Pro Bono Poloniae” odznaczeni zostali żołnierze Polskiego Państwa Podziemnego, weterani walk o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej: kpt. Jan Jabłoniec ps. „Fiat”, żołnierz AK z oddziału Zdzisława Brońskiego „Uskoka”, kpt. Longin Rozwadowski ps. „Wilk”, żołnierz AK, wiceprezes Okręgu Lubelskiego Związku Żołnierzy AK oraz ppor. Zbigniew Stanecki ps. „Zjawa”, żołnierz Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych.
 
Medalami „Pro Patria” odznaczeni zostali: Anna Czapska i Kazimiera Zielonka, członkinie Oddziału Lubelskiego Związku Młodocianych Więźniów Politycznych lat 1944-1956 „Jaworzniacy”, Barbara Oratowska, kierownik Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” w Lublinie, Jerzy Bolesław Sprawka, pisarz, poeta, eseista, autor m.in. książki „Jak Ojczyźnie służyć. Antologia poezji patriotycznej”, a także pracownicy Instytutu Nauk o Sztuce KUL: dr hab. Iwona Sawulska, dr hab. Agnieszka Schulz-Brzyska oraz dr hab. Maria Szymanowicz.
 
Prezes Lubelskiego Środowiska Żołnierzy WDP AK Andrzej Mazurek wręczył w asyście wicewojewody Gzika odznaczenia pamiątkowe WDP AK dla osób szczególnie zasłużonych w kultywowaniu pamięci o wołyńskiej dywizji AK. W gronie odznaczonych znaleźli się głównie funkcjonariusze Straży Granicznej, ale również funkcjonariuszka Policji, prokurator i kurator sądowy, czy dyrektor regionalny spółki ORLEN – osoby, które z własnej woli i poświęcają swój czas, biorąc aktywny udział w wyjazdach na Wołyń, gdzie własnymi środkami porządkują, odnawiają istniejące miejsca pamięci, pomniki i cmentarze, przywracając pamięć o bohaterskich czynach Polaków na terenach zabużańskich. Odznaczeniami uhonorowani zostali: Mariusz Wojdat, Piotr Kalbarczyk, Jan Ułasiuk, Beata Maciejczyk, Jan Kędzierski, Krzysztof Paradowski, Agnieszka Kubik, Artur Kubik, Piotr Grzywna, Grzegorz Pieczykolan, Rafał Kuśmierczuk, Piotr Kozera, Jan Kędzierski, Andrzej Czarnacki, Beata Jóźwik, Grzegorz Pietrasiak, Rafał Wójcik, Wojciech Kryszczuk, Marcin Michniak, Zdzisław Pakuła, Adam Pisiewicz, Kamil Maj, Andrzej Gardyński, funkcjonariusze SG z Dołhobyczowa: Jerzy Strzelecki, Marcin Jóźwiak.
 
 
                                                                                                ***
 
27. Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej była największym partyzanckim związkiem taktycznym na ziemiach polskich. Sformowana z istniejących wcześniej oddziałów partyzanckich i zmobilizowanych żołnierzy konspiracji Inspektoratów AK: Kowel, Łuck i Równe. Organizowana od stycznia do marca 1944 r. z zadaniem przeprowadzenia akcji "Burza" na Wołyniu. Po zakończeniu mobilizacji 27. WDP liczyła 7300 oficerów i żołnierzy. Dywizja wspomagała lokalną samoobronę ludności polskiej w walce z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii, walczyła z niemieckimi siłami przeciwpartyzanckimi i regularnymi oddziałami niemieckich wojsk frontowych. W 1944 r. dywizja stoczyła kilka większych bojów: pod Włodzimierzem Wołyńskim, w Hołobach i Zasmykach. W walkach doszło do współdziałania ze sztabami związków operacyjnych Armii Czerwonej. Od wiosny 1944 r.  dywizja przystąpiła do realizacji akcji "Burza". Dowódca ppłk. "Oliwa" nie skorzystał z propozycji przeorganizowania dywizji w jednostkę wojska regularnego i podporządkowania jej Armii Czerwonej. Okrążona przez Niemców w rejonie Kowla toczyła 2-21 IV 1944 r. ciężkie boje. Następnie przebijała się w kierunku Włodawy, ponosząc ogromne straty. Ponownie okrążona pod koniec maja 1944 r., częścią sił dywizja przedarła się przez Prypeć, wychodząc na tyły frontu sowieckiego, gdzie dowódca zgrupowania został aresztowany, a żołnierze po rozbrojeniu wcieleni do armii Berlinga. Pozostała część dywizji wycofała się na zachód. 7 czerwca przekroczyła Bug i przeszła do Lasów Parczewskich na Lubelszczyźnie, gdzie 21 lipca wyzwoliła Kock, Lubartów i Firlej. Po wkroczeniu Armii Czerwonej dywizja została zmuszona do złożenia broni. Oficerów 27. WDP AK w większości zesłano do łagrów w ZSRR lub uwięziono. Część żołnierzy wstąpiła do oddziałów gen. Berlinga, pozostali podzielili los swoich dowódców.