156. rocznica stracenia członków Rządu Narodowego

Autor: Mazowiecki UW 2020-08-08 09:23:45

Apelem Pamięci, mszą świętą polową oraz złożeniem wieńców upamiętniono 156. rocznicę wykonania wyroku na pięciu członkach Rządu Narodowego, urzędującego w okresie powstania styczniowego – Romualdzie Traugutcie, Rafale Krajewskim, Józefie Toczyskim, Romanie Żulińskim oraz Janie Jeziorańskim. Uroczystości odbyły się w miejscu stracenia – pod Krzyżem Traugutta w okolicy Cytadeli Warszawskiej. W wydarzeniu, w imieniu Premiera RP, uczestniczył Wojewoda Konstanty Radziwiłł.

W trakcie uroczystości Wojewoda Konstanty Radziwiłł odczytał list Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, skierowany do uczestników uroczystości:

Naszym wspólnym obowiązkiem jest upamiętnienie tych, którzy za sprawę naszej Ojczyzny oddali życie. Dzisiaj, w 156. rocznicę stracenia członków Rządu Narodowego, chylimy czoła przed patriotami, którzy w Powstaniu Styczniowym prowadzili zniewolonych rodaków do walki o wolność i niepodległość. Uczestnikom uroczystości przekazuję zapewnienia o moim głębokim szacunku. (…).  – napisał w liście Premier RP Mateusz Morawiecki.

List Prezesa Rady Ministrów skierowany do uczestników uroczystości obchodów 156. rocznicy stracenia członków Rządu Narodowego

22 stycznia 1863 r. Komitet Centralny Narodowy przekształcił się w Rząd Narodowy i wydał manifest wzywający naród do powstania pod zaborem rosyjskim. Ogłosił także równouprawnienie wszystkich obywateli i uwłaszczenie chłopów za odszkodowaniem właścicieli ze skarbu państwa, a także dwa oddzielne dekrety o uwłaszczeniu i nadaniu ziemi bezrolnym chłopom – uczestnikom powstania. Dekrety te miały być realizowane w terenie przez władze narodowe cywilne i wojskowe.

6 tys. Powstańców zaatakowało rosyjskie garnizony w Królestwie Polskim. Był to największy zryw narodowo-wyzwoleńczy Polaków przeciwko rosyjskiemu zaborcy. Pomimo klęski militarnej, powstanie umocniło świadomość narodową i miało wpływ na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń.

Powstanie rozszerzyło się na cały kraj, a następnie na tereny Litwy, Białorusi i Ukrainy. Trwało do jesieni 1864 roku, a utworzone wtedy "państwo podziemne" funkcjonowało jeszcze w 1865 roku. Ostatni oddział partyzancki ks. Stanisława Brzóski, działający na Podlasiu, został rozbity w kwietniu 1865 roku. W walkach wzięło łącznie udział co najmniej 200 tys. Powstańców. Bilans zrywu był tragiczny – kilkadziesiąt tysięcy poległych lub straconych przez Rosjan, 38 tys. osób zesłanych na Syberię.

17 października 1863 r. władzę naczelną  – jako dyktator powstania – przejął Romuald Traugutt. Przeprowadził on reorganizację rządu. Utrzymane zostały dotychczasowe wydziały, przywrócono także Wydział Policji. Ze względu na wzrastający terror uproszczono tryb urzędowania. 10 kwietnia 1864 r. Romuald Traugutt został aresztowany i osadzony w warszawskiej Cytadeli, a 5 sierpnia 1864 r. – stracony w publicznej egzekucji przez powieszenie, wraz ze swoimi czterema najbliższymi współpracownikami z Rządu Narodowego.

© 2018 Super-Polska.pl stat4u