Koncert chóru leśników, wykład historyczny, wspólna modlitwa i odsłonięcie pomnika - w ten sposób w poniedziałek (21.09) w Białowieży upamiętniono tamtejszych uczestników wojny polsko-bolszewickiej. W uroczystości wziął udział II wicewojewoda podlaski Marcin Sekściński.

- Nawała bolszewicka miała dwa cele: podbić ziemie i narzucić krajom zachodnim swoją ideologię. Spotkała się z ogromnym oporem związanym z wysiłkiem Wojska Polskiego na terenie RP. Wydarzenia, które dzisiaj wspominamy, miały pozytywny efekt - udało się nawałę bolszewicką zatrzymać, ale ogromnym kosztem. Warto upamiętniać ofiary wojny polsko-bolszewickiej, warto zatrzymać się myślami nad historią naszego kraju, ponieważ ta historia powinna nas uczyć tego, jak być dobrym Polakiem - mówił podczas uroczystości w Białowieży wicewojewoda Marcin Sekściński.

Rozpoczęła je msza święta pod przewodnictwem abp Tadeusza Wojdy, metropolity białostockiego w kościele p.w. św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Po Eucharystii referat oraz na temat wojny polsko–bolszewickiej wygłosił Marek Gajewski z Muzeum Wojska w Białymstoku. 

Poświęcenie odbudowanego ze środków Instytutu Pamięci Narodowej oraz Wojewody Podlaskiego pomnika – mogiły odbyło się na cmentarzu grzebalnym w Białowieży. Obecna lokalizacji jedynie w przybliżeniu pokrywa się z wcześniejszym grobem wojennym, który niestety został zlikwidowany bez jakiejkolwiek dokumentacji. Śladowe dane zachowały się w wykazie mogił wojennych Urzędu Wojewódzkiego. Listę dziewięciu żołnierzy pochowanych na białowieskiej nekropolii ustalili pracownicy pionu Poszukiwań i Identyfikacji OIPN w Białymstoku.

Podczas walk toczonych na obszarze Puszczy Białowieskiej w 1920 r. zginęli m.in. żołnierze 2 Pułku Piechoty Legionów: kpt. Konstanty Orzechowski – odznaczony krzyżem Virtuti Militari, por. Aleksander Przybyłko, kpr. Adam Mazur, szer. Bronisław Waszkiewicz, szer. Piotr Wężyk. Z 56, 59 i 60 Wielkopolskiego Pułku Piechoty polegli: st. szer. Antoni Grygier, szer. Ignacy Krzykowski, szer. Jan Pijanowski oraz szer. Antoni Sądecki. Wszyscy zostali pochowani w jednej kwaterze białowieskiego cmentarza.

- Bardzo się cieszę i gratuluję samorządowi Białowieży, że tutaj możemy spotkać się przy pomniku poświęconym młodym chłopcom, którzy 100 lat temu oddali tutaj swoje życie w imię wartości, które w trakcie tego życia im przyświecały. W imię miłości do ojczyzny, w imię zasad, którymi się w życiu kierowali - mówił wicewojewoda.

Do tej pory o mogiłę żołnierzy troszczyli się przez wiele lat wdzięczni mieszkańcy Białowieży oraz nauczyciele i uczniowie miejscowego Zespołu Szkół Leśnych.

Na podst. IPN Oddział w Białymstoku