W poniedziałek (15 listopada br.) rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o ochronie granicy państwowej i niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają przede wszystkim zapewnić skuteczność działań podejmowanych przez Straż Graniczną w celu ochrony granicy w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego. Poprawi się również bezpieczeństwo funkcjonariuszy Straży Granicznej realizujących zadania związane z ochroną granicy. W obszarze przygranicznym, na specjalnych zasadach, będą mogli pracować dziennikarze.

Na polsko-białoruskim odcinku granicy państwowej nadal widoczna jest presja migracyjna. Jednocześnie nasilają się incydenty, także z użyciem broni, prowokowane przez służby białoruskie. W związku z tym, dla zapewnienia skuteczności działań Straży Granicznej, niezbędne jest dodanie w ustawie z 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej możliwości wprowadzenia, na czas określony, zakazu przebywania na obszarach przy linii granicy szczególnie narażonych na tego typu działania.

Zakaz przebywania będzie mógł zostać wprowadzony na określonym obszarze strefy nadgranicznej, na podstawie rozporządzenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych (wydanego po zasięgnięciu opinii Komendanta Głównego Straży Granicznej), w którym zostanie określony obszar oraz czas obowiązywania zakazu. W projekcie przewidziano szereg wyjątków od tego zakazu dla wymienionych kategorii osób – przede wszystkim dla mieszkańców obszaru objętego zakazem przebywania, osób wykonujących pracę zarobkową na tym obszarze, uczniów, osób korzystających z przejść granicznych. Właściwy miejscowo komendant placówki Straży Granicznej będzie mógł także zezwolić na przebywanie na obszarze objętym zakazem innych osób – w szczególności dziennikarzy.

W związku z przewidzianą w projekcie możliwością wprowadzenia zakazu przebywania na niektórych obszarach przy linii granicy, w projekcie ustawy proponuje się również umożliwienie otrzymania rekompensaty przez podmioty wykonujące określoną działalność na obszarze objętym zakazem przebywania, za czas jego obowiązywania. 

Nowelizacja zakłada także zmianę w ustawie z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, polegającą na rozszerzeniu katalogu środków przymusu bezpośredniego, których mogą używać funkcjonariusze SG, o plecakowe miotacze substancji obezwładniających. 

Projekt ustawy zakłada także: zniesienie limitu wiekowego dla kandydatów do służby w SG, uregulowanie kwalifikacji zawodowych wymaganych do mianowania funkcjonariuszy SG na stanowisko służbowe oraz zniesienie limitu czasowego powierzenia obowiązków służbowych w przypadku funkcjonariusza, któremu powierzono obowiązki służbowe w związku z koniecznością zastępstwa innego funkcjonariusza z powodu jego nieobecności w służbie.

Projektowana ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów regulujących służbę funkcjonariuszy Straży Granicznej, które mają wejść w życie 1 stycznia 2022 r.