2 września 1939, do miejscowości Stutthof, Niemcy przywieźli pierwszy transport więźniów - Polaków z Wolnego Miasta Gdańska. Na leśnej polanie powstał Konzentrazion Lager Stutthof, miejsce niewolniczej pracy i śmierci tysięcy ludzi z krajów podbitych przez III Rzeszę.

Pierwszym transportem przywieziono przedstawicieli duchowieństwa, nauczycieli, członków Związku Zachodniego, Ligi Morskiej i Kolonialnej, przedstawicieli polskich stronnictw i partii politycznych, urzędników oraz zaangażowanych w działania na rzecz polskości na terenie Wolnego Miasta Gdańska i Pomorza Gdańskiego. Łącznie około 150 osób. Wielu z nich zginęło podczas dwóch egzekucji 11 stycznia i 22 marca 1940 r.

W rocznicowej uroczystości, w imieniu Wojewody Pomorskiego Dariusza Drelicha, uczestniczył Tomasz Gieszcz, dyrektor jego biura.

Obóz Stutthof status „państwowego obozu koncentracyjnego” uzyskał 7 stycznia 1942 r., faktycznie założony został 2 września 1939 r. W pierwszej fazie miał odegrać szczególną rolę w realizacji rozwiązania kwestii polskiej na terenie Pomorza Gdańskiego. W ciągu ponad 5 lat zarejestrowano w nim łącznie około 110 tys. więźniów z 28 państw. Liczbę ofiar szacuje się na około 63 - 65 tys. (ok. 23 tys. zmarłych to ofiary ewakuacji KL Stutthof).

Muzeum Stutthof w Sztutowie zostało powołane 12 marca 1962 r. Jest państwową instytucją kultury podległą Ministrowi Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.