Tablica upamiętniająca strajk 1980 roku odsłonięta w PUW Gdańsk
W holu głównym Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku odsłonięto dziś tablicę upamiętniającą dziesięciodniowy strajk pracowników oświaty, służby zdrowia i kultury z 1980 roku. - Tablica znajduje się w sercu urzędu i ktokolwiek tu przyjdzie pozna naszą wspaniałą historię. Historię, z której możemy być dumni – powiedział wojewoda pomorski Dariusz Drelich, wspominając także Inkę, której popiersie zdobi hol PUW i Zagończyka - bohaterskich żołnierzy Łupaszki.
Tablice odsłonili: Jerzy Roman uczestnik strajku, Dariusz Drelich, wojewoda pomorski, Paweł Warot, dyrektor oddziału gdańskiego IPN i Krzysztof Dośla, przewodniczący Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”. Organizatorem uroczystości była Międzyregionalna Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” w Gdańsku. Uroczystość prowadził Wojciech Książek.
Warto wiedzieć
• strajk odbywał się w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku: od 7 do 17 listopada 1980 r.: oświata - sala 920; służba zdrowia - Sala Herbowa; od 12 do 17 listopada: pracownicy kultury – Sala Kominkowa
• przewodniczącymi komitetów strajkowych byli: oświata – śp. Roman Lewtak, służba zdrowia – śp. Alina Pienkowska, kultura – śp. Szymon Pawlicki
• był to pierwszy i pokojowy strajk w urzędzie państwowym w okresie PRL (dramatycznie skończyły się protesty 19 marca 1981 r. w WRN w Bydgoszczy i 24 listopada 1981 r. w Wyższej Szkole Pożarnictwa w Warszawie)
• 16 listopada 1980 r. ojcowie Pallotyni (śp. o. Jerzy Błaszczyk i o. Stefan Potoniec) odprawili mszę św. w UW. Było to pierwsze takie nabożeństwo w urzędzie państwowym w okresie PRL
Strajk miał wymiar ogólnopolski. Porozumienia z rządem podpisano 17 listopada 1980 r. W strajku ludzi oświaty porozumienie - z Ministerstwem Oświaty i Wychowania - obejmowało 148 postulatów. Do najtrudniejszych do zaakceptowania przez ówczesne władze w trakcie strajku, i w późniejszych negocjacjach, należały:
• podwojenie udziału oświaty w podziale dochodu narodowego
• weryfikacja programów i podręczników do nauczania historii i literatury
• zapewnienie większej autonomii nauczycielom, radom pedagogicznym, szkole
• zmniejszenie obowiązkowego wymiaru godzin - nowelizacja Karty Praw i Obowiązków Nauczyciela z 1972 roku (ustawę Karta nauczyciela uchwalono 26 stycznia 1982 r.)
• zagwarantowanie, by średnie wynagrodzenie nauczycieli nie było niższe od średniego wynagrodzenia pracowników inżynieryjno-technicznych zatrudnionych w pozostałych działach gospodarki narodowej.
Po uroczystości odsłonięcia tablicy odbyła się konferencja, podczas której zaprezentowano publikacje Jana Hlebowicza - „Listopad ’80. Rzecz o strajku ludzi oświaty oraz służby zdrowia i kultury” (wydawca: IPN) i Wojciecha Książka - „Niepokorni ludzie oświaty” (wydawca: Międzyregionalna Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”). Spotkanie odbyło się w sali im. L. Kaczyńskiego PUW w Gdańsku.
Treść tablicy:
„Solidarność” nie może zaniedbać troski o tę historię tak bliską, a równocześnie już odległą - Jan Paweł II
Pamięci organizatorów i uczestników strajku środowisk oświaty, służby zdrowia i kultury w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku w dniach 7–17 listopada 1980 roku,
którzy solidarnie wywalczyli podpisanie porozumień z rządem okupione licznymi represjami w okresie stanu wojennego
Gdańsk, 16 listopada 2022 r.
Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki
Wojewoda Pomorski Dariusz Drelich
Przewodniczący Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” Krzysztof Dośla