Rząd uszczelnia przepisy tak, aby z procedury repatriacyjnej mogły skorzystać wyłącznie osoby posiadające polskie korzenie, których przodkowie byli przymusowo wysiedleni na Wschód. Jednocześnie nowe rozwiązania usprawniają i przyspieszają proces powrotu do kraju potomków Polaków, którzy zostali przesiedleni i prześladowani przez władze byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Według szacunków, obecnie na repatriację oczekuje do 8 tys. osób, które złożyły już w polskich konsulatach wnioski w tej sprawie. Kandydaci na repatriantów wywodzą się przede wszystkim z Kazachstanu. Dotychczasowy limit finansowy pozwala na przyjęcie do naszego kraju około 600–700 osób rocznie.

Najważniejsze rozwiązania

• Uszczelniony zostaje proces przyjmowania repatriantów.
  -  Osoby, które chcą się osiedlić w Polsce jako repatrianci, będą musiały wykazać, że oni lub ich przodkowie, zostali deportowani albo zesłani z powodu polskiego pochodzenia przez władze byłego ZSRR, na tereny azjatyckiej części tego państwa.
   
• Do 6 miesięcy wydłużony zostaje czas na rozpatrywanie spraw administracyjnych związanych z repatriacją.
  -  Rozwiązanie pozwoli na dokładniejszą analizę wniosków i zwiększy bezpieczeństwo państwa.
   
• Jednocześnie rząd zwiększa finansowanie programu repatriacji. 
  -  Limit wydatków na lata 2025–2026 wzrośnie o 35 mln zł rocznie.
  -  Nowe rozwiązanie umożliwi sprowadzanie do Polski około 900–1000 repatriantów rocznie.
   
• Wprowadzone zostały zmiany w organizacji pomocy finansowej dla repatriantów.
  - Uproszczone zostały procedury przyznawania i wypłaty jednorazowej pomocy finansowej, co przyspieszy wsparcie dla osób, które będą osiedlać się w Polsce.
   
• Procedury repatriacyjne zostały dopasowane do rzeczywistych potrzeb – kandydaci na repatriantów będą mogli wykazać różne źródła swojego utrzymania, nie tylko umowę o pracę. Chodzi np. o dochody z umów o dzieło, umów zlecenia, itp.
   
• Doprecyzowana zostaje procedura przyznawania miejsc w ośrodkach adaptacyjnych dla repatriantów.
  -  Zmiany umożliwią bardziej efektywne kierowanie repatriantów do ośrodków.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie od 1 lipca 2025 roku, z wyjątkiem przepisów związanych ze zmianą organizacji wypłat jednorazowej pomocy finansowej dla repatriantów, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku.