- Bardzo często w przypadku reprywatyzacji używa się określenia, że to najlepszy przykład, iż polskie państwo było teoretyczne. To nieprawda, jest dużo gorzej - w tej sprawie polskie państwo zostało upokorzone. Polskie państwo w tej sprawie jest na kolanach. Naszym zadaniem jest to, aby państwo podnieść z kolan – mówił w Sejmie Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Patryk Jaki.

Komisja, w myśl ustawy, będzie nadzwyczajnym organem administracji publicznej. Stanie na straży interesu publicznego wobec procederu wyłudzania nieruchomości w Warszawie. Nieprawidłowości, do jakich doszło w Warszawie przy reprywatyzacji kamienic, wymagają bowiem podjęcia działań nadzwyczajnych.

Jawność i przejrzystość

Nad pracami Komisji w sposób pośredni będą czuwać wszystkie ugrupowania polityczne mające swoich reprezentantów w Sejmie. Bowiem to Sejm będzie wybierać jej ośmiu członków. Przewodniczącego Komisji powoła Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Sprawiedliwości składany w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Pełną transparentność działań Komisji zapewnią jej jawne posiedzenia. Podejmowane przez Komisję decyzje będą opiniowane przez Społeczną Radę składającą się z 9 osób powoływanych spośród organizacji pozarządowych, stowarzyszeń i organizacji wspierających lokatorów.

Komisja będzie zobowiązana sprawdzić decyzje reprywatyzacyjne dotyczące warszawskich nieruchomości. Ustali, które z decyzji mogły zapaść z naruszeniem prawa, a następnie przeprowadzi wobec nich pełne postępowanie rozpoznawcze – z analizą dokumentów i przesłuchaniami świadków włącznie.

Rodzaje decyzji

Na czas postępowania Komisja będzie mogła wpisać w księgę wieczystą nieruchomości ostrzeżenie o prowadzeniu takiego postępowania oraz zakazu jej sprzedaży. Po przeprowadzeniu postępowania rozpoznawczego Komisja będzie mogła wydać jedną z decyzji:

• utrzymać w mocy decyzję reprywatyzacyjną;
• uchylić decyzję reprywatyzacyjną w całości lub części i orzec co do istoty sprawy;
• uchylić decyzję reprywatyzacyjną w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi, który wydał ostateczną decyzję reprywatyzacyjną, jeżeli decyzja ta została wydana z naruszeniem prawa, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie;
• w razie, gdy decyzja reprywatyzacyjna wywołała nieodwracalne skutki prawne, stwierdzić wydanie tej decyzji z naruszeniem prawa i wskazać okoliczności, z powodu których nie można jej uchylić;
• umorzyć postępowanie rozpoznawcze.

Stwierdzając wydanie z naruszeniem prawa decyzji reprywatyzacyjnej, która wywołała nieodwracalne skutki prawne, co uniemożliwia jej uchylenie, Komisja będzie nakładała obowiązek zwrotu równowartości nienależnego świadczenia.