Minister obrony narodowej wskazał w swoim wystąpieniu jak ważna jest pamięć o Żołnierzach Niezłomnych – A więc dzisiaj chylą się przed nimi sztandary Wojska Polskiego. Jeżeli gdzieś był w tych czasach honor, obowiązek i powinność żołnierza polskiego to był właśnie w oddziałach „Łupaszki”, „Warszyca”, „Zapory”, „Mścisława” Liniarskiego, a wreszcie w organizacji, w konspiracji, której przewodził Łukasz Ciepliński, pułkownik „Pług". I to dlatego dzisiaj czcimy ich pamięć i to dlatego dzisiaj, jak Polska długa i szeroka, w miastach, miasteczkach, wsiach, wszędzie tam przywoływane są wasze imiona, wasze nazwiska, wasze bohaterstwo. Po to, żeby Polska była silna i niepodległa, po to żeby Wojsko Polskie naprawdę było polskie, po to, żeby waszym męstwem i pamięcią waszych dokonań wzmacniać nasz patriotyzm, wzmacniać naszą siłę, wzmacniać naszą determinację, wzmacniać naszą gotowość przeciwstawienia się wszystkim wrogom. (..) – Żołnierze niezłomni byli bohaterami walki o polską niepodległość i zawsze wierzyli w Polskę niepodległą – podkreślił szef MON.

Dziś (…) trzy pierwsze brygady ściany wschodniej, podlaska, lubelska, rzeszowska przyjmie imiona Żołnierzy Niezłomnych, Pułkownika Władysława „Mścisława” Liniarskiego, pułkownika Hieronima Dekutowskiego „Zapory” i przyjmie wreszcie imię Łukasza Cieplińskiego „Pługa” Do Polski, do armii polskiej wraca i na zawsze pozostanie wielka tradycja, wielki obowiązek służenia Bogu i Ojczyźnie, służenia niepodległej Rzeczpospolitej Polskiej – zakończył minister Macierewicz.

– Niepodległość dla każdego narodu jest najcenniejsza, Żołnierze Wyklęci rozumieli to doskonale (…) Niepodległość to coś, co dla każdego narodu jest najcenniejsze - własne, suwerenne, niepodległe państwo, w którym naród może sam o sobie stanowić – powiedział podczas uroczystości Prezydent Andrzej Duda.

Prezydent podkreślił, że - Ci, których święto dziś obchodzimy, tę prawdę rozumieli doskonale, że wartości większej nie ma, że ich własne życie nie jest wielką wartością w porównaniu z wolnością, suwerennością i niepodległością polskiego państwa. Byli Żołnierzami Rzeczypospolitej - pisanymi wielkimi literami.

Dlatego dziś - mówił prezydent Andrzej Duda - czcimy pamięć Żołnierzy Wyklętych, zarazem z satysfakcją patrząc na - upamiętniające ich walkę - tablice na Grobie Nieznanego Żołnierza.

Podczas wieczornej uroczystości, szef MON, dowódcom jednostek Wojsk Obrony Terytorialnej wręczył decyzje nadania imion patronów, przejęcia tradycji oraz przyjęcia nazw wyróżniających – To wy będziecie nieśli jako pierwsi, imiona Żołnierzy Niezłomnych, bo to jest to, co możemy zrobić dla nich najważniejszego. Tak jak oni przenieśli pamięć obowiązku walki o niepodległość przez czas pogardy, przez czas morderstw popełnianych na narodzie polskim. Trafnie dzisiaj powiedziano: "zbrodni wobec ludzkości popełnianej na narodzie polskim". Tak jak więc oni przenieśli te wartości, ten obowiązek, który w raz z żołnierską przysięgą wzięli na siebie, bo wiedzieli, to nie była wojna domowa, lecz okupacja sowiecka. I dlatego jak żołnierze walczyli do ostatniego tchu, do ostatniego tchnienia. Bogu oddawali swoje życie, dla Polski ginęli – powiedział szef MON.

Patronami pierwszych trzech brygad WOT zostali żołnierze antykomunistycznego podziemia po 1944 r.: płk Łukasz Ciepliński, mjr Hieronim Dekutowski ps. "Zapora" i płk Władysław Liniarski ps. "Mścisław".

Po odczytaniu Apelu Pamięci i złożeniu wieńców na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza uczestnicy uroczystości udali się do Archikatedry św. Jana, gdzie odprawiona została msza św. w intencji Żołnierzy Wyklętych.

Patronem 1 Brygady Obrony Terytorialnej w Białymstoku zostanie płk Władysław Liniarski, ps. "Mścisław", od 1941 r. szef białostockiego okręgu Armii Krajowej, a od stycznia 1945 r. komendant białostockiego okręgu Armii Krajowej Obywatelskiej. Jednocześnie brygada otrzymała nazwę wyróżniającą "Podlaska" i przejęła tradycje 25 oddziałów AK, AKO i Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", w tym: oddziału partyzanckiego AKO kpt. Kazimierza Kamieńskiego, ps. "Huzar" (1945-1947), 5 Brygady Wileńskiej AK mjr. Zygmunta Szendzielarza ps. "Łupaszka" (1945-1947), 6 Brygady Wileńskiej AK por. Lucjana Minkiewicza ps. "Wiktor", kpt. Władysława Łukasiuk ps. "Młot", kpt. Kazimierza Kamieńskiego ps. "Huzar" (1946-1952), a także zgrupowania inspektoratu łomżyńskiego AKO mjr. Jana Tabortowskiego "Bruzdy" (1945) i oddziału partyzanckiego AKO ppor. Stanisława Marchewki, ps. "Ryba.

Patronem 2 Brygady Obrony Terytorialnej w Lublinie zostanie mjr Hieronim Dekutowski ps. "Zapora", cichociemny, dowódca oddziałów partyzanckich AK, Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj i WiN, zamordowany przez komunistyczną bezpiekę i zidentyfikowany lata później po ekshumacjach na warszawskich Powązkach. Brygada otrzymała nazwę wyróżniającą "Lubelska" i przejęła tradycje 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, 8 i 9 pułku piechoty Legionów AK oraz lubelskiego okręgu WiN. Jednostka jako jedyna otrzymała w środę także odznakę pamiątkową, nawiązującą do odznaki 27 WDP AK, z herbem Lublina i skrzyżowanymi karabinkami MSBS, które mają być symbolem lekkiej piechoty.

Patronem 3 Brygady Obrony Terytorialnej w Rzeszowie zostanie płk Łukasz Ciepliński, prezes IV Zarządu WiN, zamordowany wraz z towarzyszami 1 marca 1951 r. Brygada otrzymała nazwę wyróżniającą "Podkarpacka" i przejęła tradycje miejscowego podokręgu i inspektoratów AK oraz okręgu i rejonów WiN. Wojska Obrony Terytorialnej (WOT) z początkiem roku stały się nowym rodzajem sił zbrojnych obok Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Marynarki Wojennej i Wojsk Specjalnych. Rozbudowa obrony terytorialnej i przekształcenie jej w formację złożoną głównie z ochotników z danego rejonu to jeden z priorytetów obecnego kierownictwa resortu. WOT mają współdziałać z wojskami operacyjnymi oraz być zdolne do prowadzenia działań antykryzysowych i antyterrorystycznych. W ciągu kilku lat MON zamierza utworzyć 17 brygad (dwie na Mazowszu i po jednej w pozostałych województwach). W pierwszej kolejności powstają brygady w Podlaskiem, Lubelskiem i Podkarpackiem oraz cztery bataliony w Białymstoku, Lublinie, Rzeszowie i Siedlcach.

***

1 marca 1951 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie władze komunistyczne wykonały wyroki śmierci na siedmiu żołnierzach powojennego podziemia niepodległościowego z IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Od 2011 r. rocznica tej komunistycznej zbrodni obchodzona jest jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. IPN szacuje, że w latach 1944-56 wskutek terroru komunistycznego w Polsce śmierć poniosło ponad 50 tys. osób, które zginęły na mocy wyroków sądowych, zostały zamordowane lub zmarły w siedzibach Urzędów Bezpieczeństwa i Informacji Wojskowej, więzieniach i obozach, a także zginęły w walce lub w trakcie działań pacyfikacyjnych. Znaczną część ofiar stanowili żołnierze podziemia niepodległościowego. Ich ciała grzebano w utajnionych i w większości nieznanych do dziś miejscach; na terenie i w pobliżu cmentarzy, w pobliżu siedzib aparatu bezpieczeństwa, w lasach i na poligonach wojskowych.