Kiedy wycofujące się przez Bydgoszcz Wojsko Polskie zostało ostrzelane, również obywatele miasta musieli stanąć do walki z niemieckim agresorem. Dywersanci III Rzeszy, po zdobyciu miasta, manipulowali przekazywanymi informacjami i fabrykowali fałszywe dowody rzekomej agresji bydgoszczan wobec niemieckich obywateli miasta

Bydgoszczan piętnowano jako zbrodniarzy, dokonujących mordów na ludności niemieckiej. W rzeczywistości, pierwsze strzały padły po stronie niemieckiej 3 września i były elementem zorganizowanej, zaplanowanej ze znacznym wyprzedzeniem propagandowej akcji. Oddziały Armii Polskiej ostrzeliwano z ukrycia z różnych pozycji, prowokując do podjęcia działań przez polskich żołnierzy i obywateli.

Ofiarami tych wydarzeń byli zarówno dywersanci, jak i niewinna ludność cywilna. Jednak mieszkańców Bydgoszczy i regionu, biorących udział w walkach podczas dywersji niemieckiej, ukarano także po zajęciu miasta przez żołnierzy Wermachtu. W publicznych i masowych egzekucjach i w „Dolinie Śmierci” w Fordonie rozstrzelano wielu niewinnych i przypadkowych Polaków.

Pamiętając o faktycznych ofiarach, ale także dążąc do podtrzymywania prawdy historycznej, dziś na Cmentarzu Bohaterów Bydgoszczy upamiętniono dramatyczne wydarzenia. Hołd ofiarom zbrodni niemieckiej oddali przedstawiciele władz miasta i przybyli goście. W imieniu wszystkich uczestników uroczystości, złożono wspólny wieniec.