Grzegorz Piątek laureatem tegorocznej Nagrody im. K. Moczarskiego
Grzegorz Piątek został laureatem Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego. Młodzieżowe Kluby Historyczne wyróżniły Karolinę Sulej.
Wczoraj została przyznana Nagroda Historyczna m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego. Za najlepszą książkę o tematyce historycznej jury pod przewodnictwem prof. Andrzeja Friszkego uznało „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949” Grzegorza Piątka.
- Cieszę się, że nagradzamy książki historyczne, bo w ten sposób troszczymy się o jakość i uczciwość przekazu historycznego, ale też o pluralizm i szacunek dla różnych punktów widzenia. Składamy także hołd pamięci Kazimierza Moczarskiego - patrona nagrody - warszawiaka, żołnierza Armii Krajowej, autora słynnych „Rozmów z katem”. Jego biografia, postawa i twórczość potwierdzają, jak bliskie mu były wartości, które promujemy nagrodą – mówił prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.
Temperówka dla Grzegorza Piątka za książkę „Najlepsze miasto świata”
Jury doceniło książkę, w której temat powojennej odbudowy Warszawy został ujęty w sposób nowatorski i panoramiczny. Autor pokazał wielkie urbanistyczne problemy dawnej Warszawy, jej adoptowanie do roli stolicy państwa w II Rzeczypospolitej i mało znane koncepcje urbanistyczne okresu dwudziestolecia, kiedy szukano drogi rozwoju stolic zachodniej Europy – to wszystko wpłynęło na to, jak do odbudowy Warszawy zabrali się architekci i urbaniści.
Prof. Andrzej Friszke w laudacji napisał: „Najcenniejsze w książce Grzegorza Piątka jest pokazanie ludzi, urbanistów, architektów, skupionych w Biurze Odbudowy Stolicy, którzy podjęli wielkie wyzwanie zbudowania miasta; ocalenia zabytków, znaków polskiej tożsamości historycznej, ale też stworzenia podstaw rozwoju wielkiej aglomeracji. Autor pokazuje tych ludzi, sięgając do przedwojennych ich środowisk, wyznawanych idei, zdobywanych doświadczeń. W BOS skupili się dawni współpracownicy władz sanacyjnych, komuniści, ludzie z AK i przybysze ze wschodu. Odbudowanie i zbudowanie Warszawy było dziełem nadrzędnym, które ich połączyło, pozwoliło ponad różnicami służyć wielkiemu bieżącemu celowi.(…) Książka Grzegorza Piątka na przykładzie tak wielkiego dzieła, jakim było odbudowanie – czy może w znacznej mierze zbudowanie od nowa – Warszawy, poszerza horyzont spojrzenia na tę epokę”.
- Jestem podwójnie zaskoczony i podwójnie dumny, ponieważ nie jestem historykiem – powiedział Grzegorz Piątek po otrzymaniu nagrody. - I to, że ta książka została dostrzeżona w tym konkursie, jest dla mnie niezwykle cennym potwierdzeniem, że ma wartość jako książka historyczna. Dziękuję bardzo szacownemu jury. Mam nadzieję, że dzięki nagrodzie książka sprawi, że historia o odbudowie stolicy stanie się nierozerwalną częścią narracji historycznej o Warszawie.
Laureat otrzymał 50 tys. zł oraz statuetkę - replikę temperówki patrona Nagrody, zaprojektowaną przez Jacka Kowalskiego z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Wydawcą książki „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949” jest W.A.B.
Karolina Sulej z Nagrodą Młodzieżowych Klubów Historycznych im. Kazimierza Moczarskiego
Obok głównej nagrody po raz szósty została wręczona Nagroda Młodzieżowych Klubów Historycznych im. Kazimierza Moczarskiego. Młodzież z 11 szkół średnich, w tym trzech warszawskich, ogłosiła, że „Ołówek Kazimierza Moczarskiego”, również zaprojektowany przez Jacka Kowalskiego, trafił do Karoliny Sulej za książkę „Rzeczy osobiste. Opowieść o ubraniach w obozach koncentracyjnych i zagłady” (Wydawnictwo Czerwone i Czarne).
- Jestem przeszczęśliwa, że to właśnie młodzi, którzy będą pisać własne książki i szukać własnych języków, docenili to, w jaki sposób opowiedziałam historię i herstorię obozów koncentracyjnych i zagłady – mówiła Karolina Sulej po otrzymaniu nagrody. - I że ten temat, choć tak trudny, znalazł do nich drogę i przemówił – dodała.
Nagrodzona książka koncentruje się na temacie ubrań w obozach koncentracyjnych w czasie drugiej wojny światowej. „Więźniowie mówili, że nie są godni, by w ogóle cierpieć. Bo kto się będzie przejmował taką nieosobą odzianą w szmaty?" - mówiła w jednym z wywiadów Karolina Sulej. Rozmowy z ocalałymi i studiowanie archiwaliów pozwoliło dostrzec, że ubranie - jego rodzaj, krój, czystość - było dla więźniów narzędziem przeżycia i ocalenia własnej tożsamości. Ale obozy to nie tylko pasiaki, ale także esesmańskie mundury, które miały być emanacją siły i dominacji. Autorka nie poprzestała na doświadczeniu obozowym, lecz prześledziła dalsze losy ubrań: o ile pasiaki to wciąż tabu, mundury z trupią czaszką, pozbawione politycznego kontekstu, stały się erotycznym fetyszem, po który chętnie sięga popkultura.
W tym roku finał nagrody odbył się podczas wydarzenia online. Prowadzącym był Maciej Orłoś. W jury obok prof. Andrzeja Friszkego zasiadają: prof. Antoni Dudek, prof. Dobrochna Kałwa, prof. Jan Kofman, prof. Andrzej Kunert, prof. Anna Landau-Czajka, Tomasz Łubieński, dr Anna Machcewicz, dr Tomasz Makowski, prof. Daria Nałęcz, Małgorzata Szejnert i Andrzej Wielowieyski.
Nagroda Historyczna m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego, ustanowiona w grudniu 2018 roku uchwałą Rady m.st. Warszawy, jest kontynuacją nagrody powstałej w 2009 roku za najlepszą książkę poświęconą najnowszej historii Polski. To jedna z najważniejszych nagród historycznych w kraju, a jej laureatami byli m.in. Timothy Snyder, Karol Modzelewski, Jerzy Kochanowski, a w ubiegłym roku prof. Mariusz Mazur. Nagroda jest także uczczeniem pamięci Kazimierza Moczarskiego, dziennikarza i prawnika, demokraty i żołnierza Armii Krajowej.
***
Fundator i organizator: Miasto Stołeczne Warszawa
Współorganizatorzy: Dom Spotkań z Historią, Fundacja im. Kazimierza i Zofii Moczarskich
Patron medialny: „Gazeta Wyborcza”
Partnerzy: Biblioteka Narodowa, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie