Po symbolicznym przecięciu wstęgi przez honorowych gości, odsłonięcia pomnika dokonali prezydent Torunia Michał Zaleski i dyrektor szkoły Zbigniew Matuszewicz - w obecności toruńskich Sybiraków, duchowieństwa, radnych, służb mundurowych, w tym stacjonujących w Toruniu żołnierzy wojsk NATO. Podczas uroczystości odbyło się również wręczenie odznaczeń "Zasłużony dla Związku Sybiraków" i promocja książki "Wspomnienia Sybiru".

Projekt pomnika opracował mgr inż. arch. Adam Kołodziej. Monument został wykonany z granitu strzegomskiego. Przedstawia bryłę w kształcie prostopadłościanu o wymiarach: długość 120 cm, szerokość 30 cm, wysokość 240 cm. Składają się na nią dwie płaszczyzny o wysokości 120 cm. Górna część polerowana symbolizuje Rzeczpospolitą – Ojczyznę. Pięć otworów, to symbol pustki powstałej w społeczeństwie polskim po dokonaniu pięciu deportacji Polaków w czasie II wojny światowej. Prosta linia oddzielająca obie płaszczyzny to horyzont, za którym, daleko, znajduje się utracony dom rodzinny. Dolna część pozostająca bez obróbki, surowa to ZSRR, kraj zesłania, miejsce obce, nieprzyjazne Zesłańcom. Jakby w odbiciu lustrzanym wtłoczone w te trudne warunki pięć grup Polaków-Zesłańców oderwanych od kraju, oddzielonych od siebie, pozostawionych samym sobie. U podnóża pomnika znajduje się mała płyta z napisem "Zesłańcy Sybiru".